دهم اسفند
تکالیف:
مشق خط نسخ (فی هذه الساعه و فی کل ساعه)
مطالعه متن زیر و انجام سه تمرین آن
آمادگی برای امتحان از فصل اول و دوم
م ص – تکمیل نقاشیخط (حسبی الله و نعم الوکیل) + ترکیب بندی (الله لا اله الا هو له الاسماء الحسنی)+ جریمه
ر ل – تکمیل بوم (باب الحوائج)+ برش چند حرف نستعلیق روی کاغذ (اختیاری)
زس م- طرح الاترون ان الحق لایعمل به، روی پارچه بوم+ تکمیل طرح امام رضا+ کتابت یا رونویسی از فصل اول و دوم
م س ص- شروع اجرای اصلی طرح فاطمه الزهراء+ شجره نامه
ز س- اجرای طرح (دل فدای تو) روی تی شرت با همان رنگهای مخصوص پارچه+ جریمه
ا ب- اجرای خطی طرح قل ان صلاتی
م س- تکمیل بوم با ما به از این باش
م ر س- کورل
ف ا- انتقال طرح خطی (دل فدای تو) روی بوم مربعی
———————————————————————
فصل دوم
ترکیب بندی
ترکیب بندی (کمپوزیسیون) یک اثر هنری در جلب توجه بیننده نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. وقتی طرحی را بوسیله رنگها، شکلها، خطوط، بافتها و اندازه هایی بوجود می آوریم و آنها را در کارمان به یکدیگر مربوط میسازیم یک کمپوزیسیون تشکیل داده ایم. در ترکیب بندی قواعد جزمی و مطلق وجود ندارد ولی درباره جمع آوری و چیدمان اجزای مختلف بصری در یک اثر و تاثیر آن بر محتوای کار اطلاعاتی در دست است که نتیجه تحقیقاتی بوده که درباره جریان و نحوه کار حواس انسان صورت گرفته است.
تعادل در هنرهای تجسمی
وجود تعادل يكي از لوازم زندگي بشر است. بر همين اساس در هنر نيز تعادل اجزاي اثر نقش عمده اي دارد. در يك اثر تجسمي وجود تعادل بصري براي ايجاد تأثير مثبت بر مخاطبان ضروري و لازم است. در صورت عدم تعادل ميان نيروهاي بصري مختلف پيام اثر خوشه دار مي شود و تأثيرگذاري خود را از دست مي دهد. به طور طبيعي انسان هنگام مشاهده ي چيزها آن ها را با محورهاي افقي و عمودي در ذهن خود مقايسه مي كند و وجود يا عدم تعادل را در آن ها تشخيص مي دهد. تعادل نقطه مقابلِ عدم تعادل یا سقوط است. انسان برای چیزهایی که می بیند دو محورِ افقی و عمومی تجسم می کند که تعادل با آنها سنجیده می شود این محوربصری را محورمحسوس می نامند. سادگی و انظباط موجب انبساط و آرامش است و بغرنجی و غیر مترقبه بودن موجب وارد آمدن نوعی فشار است که جنبه بصری دارد.
اگر سه تابلوی اعلانات را پهلو به پهلو در نظر بگیریم، اخبار بصری موجود بر تابلوی وسط خود به خود نسبت به مطالبی که در طرفین آن هستند بیشتر به چشم می خورند. بر اساس همین قاعده، مطالبی که در پایین اعلان قرار دارند نیز توجه بیننده را اول به خود جلب می کنند، زیرا چشم پس از تعیین محور عمودی، برای تکیل تعادل به سراغ محور افقی یا پایه می رود.
طراز کردن: مثلا قرار دادن نقطه ای در وسط مرکز یک شکل
برجسته کردن: مثلا قراردادن همان نقطه در گوشه ی سمت راست یک شکل
برجسته کردن و طراز کردن هر دو از نظر طراحی کاملا واضح هستند اما نوع سومی نیز در ترکیب بندی میتواند به وجود بیاید و آن وضعی است که نقطه نه برجسته شده است و نه طراز؛ در این حالت چشم برای تعیین وضعیت تعادل دچار زحمت زیادی می شود، این حالتِ گیج کننده را مبهم می نامیم.
جاذبه و جمع شدن
در روابط موجود در یک تصویر، نیروی کشش و جاذبه عناصر نسبت به یکدیگر دارای ارزش زیادی است. اصلِ جاذبه و جمع شدن از دو حیث دارای اهمیت است:
الف) میان عناصر موجود نوعی رابطه بده و بستان بوجود می آید. اگر دو نقطه دور از هم گذاشته شوند، برای جلب توجه کردن بایکدیگر به رقابت و نزاع می پردازند و چشم نمیداند که اول به کدام توجه کند. زیرا هریک عبارتی نسبتا مستقل هستند.
ب) فهم چگونگی تاثیر عناصر مشابه بر یکدیگر
مثبت و منفی
آنچه تاثیر بیشتری بر چشم بیننده بگذارد عنصر مثبت است و آنچه حالتی خنثی تر داشته باشد، عنصر منفی محسوب می شود. وجود مثبت و منفی گاه در دیدن باعث خطای باصره می شود.
با افزایش دانش جریانات حسی که نحوه واکنش های ما را نسبت به محرک های بصری تعیین می کند، می توان میزان کنترل خود را در بوجود آوردن معانی بوسیله شکل های بصری افزایش داد.این قبیل مطالب به منزله دستور زبانی است برای کسانی که در صدد یادگیری سوادِ بصری هستند.
البته باید توجه داشت که سواد خواندن و نوشتن الزاما شخصی را شاعر نمی کند، لزومی هم ندارد که بکند. همینطور می توان گفت که هر طراح یا سازنده پیام بصری الزاما نمی تواند هنرمندی بسیار توانا باشد.
تمرین
1) تصویر یا نمونه ای از یک تعادل بصری کامل، و یک نمونه بی تعادل پیدا کنید
2) ترکیبی از تصاویر مختلف درست کنید که در آن دوگروه متضاد وجود داشته باشد مثلا پیر جوان – فقر غنی – شاد غمگین
3) نمونه ای از یک طرح گرافیک بد پیدا کنید که فهم یا خواندن آن دشوار باشد. نکات مبهم آنرا تحلیل کنید. و سپس آنرا از نو طراحی کنید
